Ryehuset
Det knyter seg ei spesiell historie til Johan Rye. Han var fødd i Bergen i 1800. Faren var "høker og krovert" Martinus Rye, men han vart tidleg sinnsjuk og hamna i "Dårekisten".14 år gamal kom Johan i gullsmedlære hos Jens Greve, der han seinare fekk sveinebrev. Han arbeidde så for gullsmed Hagelien i 7 år før han i 1827 reiste til Sunnmøre. Her var han fyrst i Volda,- så drog han vidare til Sykkylven og Stranda før han i 1829 kom til Ørskog. Her oppheldt han seg fyrst i Vaksvika, og så tok han inn hos husmannen på Haukåsen, Nils Knutsen. Heile tida dreiv han med gullsmedarbeid, og hadde oppdrag for minst 15 ørskogbygdarar.
Saka mot Rye kom opp 24.august 1831, og han vart dømt til tukthus i 2 1/2 år. Han fekk reiskapane sine inndregne, og måtte betale 3 spd og 24 skilling til Bergen gullsmedlaug. Så gjekk turen til Bergen og tukthuset der. Men i 1833 kom han attende til Ørskog og gifta seg med Annike. Han fekk ikkje drive som gullsmed, men måtte livnære seg som skomakar. Det var nok eit tap for bygda, for han var kjend for å gjere fint arbeid; - spesielt var han flink til å lage tomlingar.
|
Ansvarleg for nettsidene: Utforming: Øyvind Lillevik Gjære. Innhald: Tore P. Gjære |
Kontaktadresse historielaget: post@orskoghistorielag.org |